امروزه صنعت گردشگری روستایی وطراحی مسکن روستایی درفرآیند توسعه روستایی درکشورهای مختلف جهان از اهمیت بالایی درامر توسعه روستایی برخوردار می باشد.علی رغم پتانسیل های بالا و جاذبه های فراوان گردشگری روستایی در ایران، تاکنون گردشگری روستایی به عنوان یکی از مولفه های تاثیر گذار درامرتوسعه روستایی ایران نقش ایفا ننموده است.همچنین به دلیل اهمیت مسکن روستایی در فرآیند توسعه وبراساس اصل 31 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وسایر اسناد بالادستی، توجه به برنامه ریزی کالبدی ستگاه های روستایی در دستور کار سازمانها و نهادهای توسعه روستایی قرار گرفته است. از یک سو اهمیت گردشگری روستایی در توسعه روستایی از سوی دیگر اامات قانونی طراحی مسکن روستایی،ضرورت تحلیل اثرات متقابل طراحی مسکن روستایی وگردشگری روستایی به عنوان دو مولفه مهم وتاثیر گذار توسعه روستایی را گوشزدمی نماید.روش تحقیق پژوهش حاضر، از نظر هدف؛ کاربردی و از نظر روش؛ کیفی- تحلیلی بوده و قلمرو مکانی تحقیق روستاهای استانهای خراسان رضوی وجنوبی می باشدنگارندگان سعی داشته اند براساس مطالعه میدانی ومشاهدات عینی، رویکرد کلی اجری طرح های توسعه کالبدی فضاهای روستایی وگردشگری وهمچنین تغییرات کالبدی روستاها وآثار باقی مانده از آنها در قلمرو تحقیق ر ا با روش سوات تحلیل نمایند.نتایج تحقیق نشان می دهد که همواره گردشگری طبیعی شامل (شرایط طبیعی و مورفولوژیکی روستا- جاذبه های بکر پیرامون روستا- گیاهان خاص وکمیاب شیوه زندگی -حیوانات بومی و محلی روستا5 ) و گردشگری کالبدی ومعماری روستا خانه ها و اماکن روستایی( مانند کلبه ها، خانه های خشتی،سنگی وکاه گلی و . وسبک معماری آنها) گردشگری مذهبی وتاریخی روستاها ( شامل امام زاده ها ومساجد روستایی وابنیه باستانی و) گردشگری جاذبه های اقتصادی( شامل جاذبه های اقتصادی، صنایع دستی و محلی) و گردشگری اجتماعی فرهنگی روستا شامل آداب و رسوم نوع پوشش مردان ون وسایر جاذبه های فرهنگی و اجتماعی روستا) همراه با غذاهای محلی و سنتی روستاییان به دلیل متمایز بودن از جامعه شهری ودوری ازآلودگی وبالابودن ضریب امنیت غذایی موجبات جذب گردشگران داخلی وخارجی به روستاها می آورد. همچنین یافته ها نشان می دهد که توسعه کمی فضاهای روستایی به مدد اعتبارات دولتی وبرنامه اجرایی دستگاهها در سال های اخیر جهش قابل توجهی داشته است لیکن جاذبه های گردشگری کالبدی روستاها به واسطه نگاه شهری برنامه ریزان به توسعه کالبدی روستاها شدیدآً تخریب شده است.و زیر ساخت های گردشگری اجتماعی وفرهنگی نیز به مدد رسانه های جمعی به فراموشی سپرده شده است حتی فرهنگ شهرهای ایران نیز تحت تاثیر وتهاجم فرهنگ رایج در پایتخت قرارگرفته است وعلاوه براین ها صنایع دستی روستایی ن ومردان روستایی به عنوان نمادی از فرهنگ غنی روستایی نیز به دلیل بی مهری دولتها در طی 70 سال اخیر ، منسوخ شده ویا در حال منسوخ شدن می باشند. اگرچه اسناد بالادستی برای توسعه کالبدی روستا ، بر حفظ هویت روستاها وسیمای کلی روستاها تاکید دارد و بر همین اساس طرح های اجرایی واعتباری قابل توجهی برنامه ریزی شده ومی شود . لیکن بدلیل نگاه شهری برنامه ریزان به توسعه روستایی ، کالبد روستاها که بایستی محملی مطمئن برای اجرای بسیاری برنامه های توسعه باشد،خود دچار از هم گسیختگی شده است . بانگاهی کلی به سیمای کالبد روستاها بسادگی می توان دریافت که برنامه های اجراشده موجب شده نظم ساختاری فضای کالبدی روستاها و بافت روستایی مختل شود وهویت بافت اصیل روستایی، در دل معماری های مدرن وغیر بومی گم شده است. در صورت تداوم روند کنونی توسعه کالبد ی در فاصله نه چندان دور، روستاهای ایران تبدیل به شهرک روستاهای کوچک وبرزگی خواهند شدکه از اصالت فرهنگی خاص دور مانده و مسکن ،غذا ، لباس محلی ومظاهر فرهنگی روستایی. منطبق با مظاهرفرهنگی و اجتماعی شهرهای بزرگ ایران وسایر کشورها خواهدبود ودر آنصورت برای گردشگران چه انگیزه ای باقی خواهد ماند که رنج سفر را برخود هموار نماید تا از جاذبه های کالبدی" کپی برابر اصل جاذبه های گردشگری شهرودیار خود" دیدن نماید. بدین جهت برای توسعه پایدار روستایی توصیه می شوددستگاههای اجرایی با مشارکت نهادهای محلی روستایی عوامل تأثیر گذار محیطی، اجتماعی و اقتصادی در الگوی معماری مسکن روستایی را شناسایی نموده وآنگاه توسعه کالبد روستایی را باحفظ هویت روستایی وبافت های با ارزش روستایی را در اولویت قرار دهند.بدیهی است در این راستا بایستی مکانیزم اجرایی طراحی مسکن روستایی متمایز از طراحی شهری تعریف شود تا توسعه کالبد روستا بااستفاده از مصالح بومی منطقه و رعایت اصل مقاوم سازی بافت مسی وهمچنین اامات ونیازهای ست در مناطق روستایی پیگیری گردد وبر محمل کالبدی اصیل روستایی، همرا ه بامقاوم سازی وزیبای روستا ها بتوان سایر ابعاد گردشگری روستایی را توسعه داد.
ادامه مطلب
درباره این سایت